Bağlama, ülkemizde en yaygın kullanılan telli müzik aletlerinden biridir. Bağlamalar, bulundukları yöreye ve ebatlarına göre çeşitlilik gösterir. Bağlama, üç ana kısımdan oluşur: tekne, sap ve göğüs. Tekne kısmı genellikle dut ağacından yapılır, ancak ceviz, kestane ve ardıç gibi diğer ağaçlar da kullanılabilir. Gövde kısmı ladin ağacından yapılırken, sap kısmında gürgen, ak gürgen veya ardıç ağaçları tercih edilebilir. Bağlama Çeşitleri
Bağlamalar arasında en ince sesli ve en küçük olan çalgı cura'dır. Cura'dan sonra sesi biraz daha kalın olan tambura gelir. Bağlamalar arasında en kalın sese sahip olan ise divan sazıdır. Bağlama Notalarının Oluşumu Bağlama notalarının oluşabilmesi ve çıkabilmesini sağlayan tellerin tekneden uzak bağlandığı duruma "burgu" adı verilir ve sap kısmının ucunda bulunur. Sap kısmının üzerinde misina ipi ile bağlanmış perdeler bulunmaktadır. Mızrap ya da tezene ismi verilen ve genellikle kiraz ağacından yapılan araçlarla notalar seslere dönüştürülür. Günümüzde plastik olan tezene çeşitleri de bulunmaktadır. Eski zamanlarda ve halen devam eden parmaklarla çalma yöntemi de vardır. Bağlamanın üzerinde ikişerli ya da üçerli olacak şekilde üç tel grubu mevcuttur. Bu teller çeşitli şekillerde ayarlanabilir ve bu ayarlamaya "akort" denir. Halk arasında ise akort yerine "düzen" kelimesi kullanılmıştır. Tellerin alt grubundakiler La notasını, orta grubundakiler Re notasını ve üst grubundakiler ise Mi notasını verir. Bu akort düzeni dışında kalanlara ise farklı isimler verilir. Bağlamada Kullanılan Akort Düzenleri
Müzik aletlerinin ayarlanmasında kullanılan akort düzeni, bağlamada belirli bir sisteme göre işler. Düzeni bilmek, bağlama çalanlar için çok önemlidir. Çünkü bağlama belli bir uyum içerisinde ve titizlikle çalınmalıdır. Düzen ayarlama işlemi yapılırken dışarıdan başka seslerin gelmesi sakıncalıdır. Bağlama Notalarının Düzenlenmesi Bağlama notaları, alt tellerden orta ve üst tellere doğru düzenlenir yani akort edilir. Düzenleme işlemi yapılırken dikkate alınacak bazı durumlar vardır. Dikkate Alınacak Durumlar
Bağlama, evrenselleşen müzik dünyasında belki de en çok kendini gösteren, bize özgü bir telli çalgıdır. Ancak, çok çeşitlilik gösteren bu telli çalgımızın serbest piyasadaki pazar payının tek düze hale getirilmesi, hem tükenmişlik kaygısı hem de unutulma kaygısı doğurur. Bu durum, bağlama gibi bir çalgının zengin özelliklerinin bir nevi kısırlaştırılmasıdır. Bu kadar zengin bir müzikal altyapıya sahip bağlamalarımıza sahip çıkalım ve bu zenginliğini dünyada da gösterelim. Müzikle kalın. |
.jpg "Piano Notaları Nasıl Çalınır?")
Köken
24 Temmuz 2024 ÇarşambaBağlama çalmaya yeni başladım ve akort düzenleri hakkında kafam biraz karışık. Özellikle kara düzen ve abdal düzeni arasındaki fark tam olarak nedir ve hangi durumlarda hangisini tercih etmeliyim?
Cevap yazAdmin
24 Temmuz 2024 ÇarşambaMerhaba Köken,
Bağlama çalmaya yeni başladığın için akort düzenleri konusunda kafanın karışması gayet normal. Kara düzen ve abdal düzeni, bağlamada sıkça kullanılan iki farklı akort düzenidir ve her ikisinin de kendine özgü kullanımları vardır.
Kara düzen, genellikle standart bir akort düzenidir ve bağlama çalmaya yeni başlayanlar için daha uygundur. Bu düzen, tellerin en alt telden itibaren La, Re, Sol şeklinde akort edilmesiyle oluşturulur. Kara düzen genellikle daha geniş bir repertuvar sunar ve halk müziği eserlerinin çoğu bu düzenle çalınabilir.
Abdal düzeni ise daha çok belli bir yöreye ait türkülerde ve belirli bir tarzda çalım için kullanılır. Bu düzen, tellerin en alt telden itibaren La, Re, La şeklinde akort edilmesiyle oluşturulur. Abdal düzeni, özellikle Orta Anadolu bölgesinin türkülerinde ve Abdal müziğinde (örneğin Neşet Ertaş eserlerinde) kullanılır.
Hangi düzeni tercih etmen gerektiği, çalmak istediğin türkülerin hangi akort düzenine daha uygun olduğuna bağlıdır. Yeni başladığın için kara düzenle başlamak ve temel teknikleri öğrendikten sonra abdal düzenine geçiş yapmak mantıklı olabilir. Ancak, belirli bir yöreye ait türkülere ve tekniklere ilgin varsa, abdal düzenini de öğrenmek isteyebilirsin.
Başarılar dilerim!